BIOLOGIA

WYBIERZ INNY PRZEDMIOT: RPP| EW I | EW II | EW III |MATEMATYKA | FIZYKA | BIOLOGIA| CHEMIA |JĘZYK POLSKI | JĘZYK ANGIELSKI| JĘZYK NIEMIECKI | RELIGIA| INFORMATYKA | PRZYRODA | GEOGRAFIA| HISTORIA| MUZYKA| PLASTYKA | WOS| EDB| DZ| ŚWIETLICA

Zachęcam uczniów do odwiedzenia strony “ZDALNE LEKCJE”

LINK: Zdalne lekcje – Portal Gov.pl

kl. VIII

25.06.2020
Temat: Powtórzenie i utrwalenie wiadomości o ekologii i ochronie środowiska

W ramach powtórzenia proponuję kilka gier:

Oczywiście możecie wybrać inne gry do powtórzenia wiadomości

czwartek 04.06.2020
Temat: Sposoby ochrony przyrody

Przeczytaj tekst w podręczniku str.157-168
Polecam stronę Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska https://www.gdos.gov.pl/formy-ochrony-przyrody
Zwróć uwagę na formy ochrony przyrody Polsce
W zeszycie zapisz po 5 gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową w Polsce

czwartek 28.05.2020
Temat: Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody.
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str. 152-156 2. Odpowiedz ustnie na pytania 1-4 str. 156 3. W zeszycie zapisz w jaki sposób każdy z nas może przyczynić się do ochrony przyrody. Zadanie na ocenę ( min. 7 zdań)

czwartek 21.05.2020
Temat: Wpływ człowieka na różnorodność biologiczną

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 143-151
W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na jedno wybrane pytanie 1-4 str.151

( na pozostałe pytania odpowiedz ustnie)

czwartek 14.05.2020
Temat: Poziomy różnorodności biologicznej

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 137-142
Zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na pytanie 1 str. 142
Ustnie odpowiedz na pytania 2- 4 str. 142

czwartek 07.05.2020
Temat: Ekologia – sprawdzian wiadomości.

Sprawdzian Ekologia
Rozwiąż test i odeślij na izawolek3639@gmail do dnia 08.05.2020

30.04.2020 czwartek
Temat: Powtórzenie wiadomości o ekologii.

Zapoznaj się z podsumowaniem str.129-132
W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie rozwiąż test na str. 132 – Wiesz czy nie wiesz?
Za tydzień sprawdzian z ekologii.

czwartek 23.04.2020
Temat: Materia i energia w ekosystemie.

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 125-128 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/obieg-materii-i-przeplyw-energii-w-przyrodzie/Do8UrVCzC
W zeszycie zapisz temat lekcji i krótkie wyjaśnienie na czym polega obieg materii i przepływ energii w ekosystemie.

czwartek 16.04.2010
Temat: Zależności pokarmowe w ekosystemie

Przeczytaj tekst w podręczniku na stronie.121-124
lub skorzystaj z
https://epodreczniki.pl/a/zaleznosci-pokarmowe-w-ekosystemie/DEvAGg30I

W zeszycie zapisz odpowiedź na pytanie 2 str. 124
Kartkówka – wybierz grupę, uzupełnij i odeślij na izawolek3639@gmail.com

Kartkówka w załączniku i w wiadomościach na librusie

KARTKÓWKA: http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/04/kartkowka-zaleznosci-pokarmowe-2.pdf

czwartek 02.04.2020
Temat: Czym jest ekosystem?
Książka str. 116-120 lub skorzystajcie z lekcji https://epodreczniki.pl/a/ekosystem—wspolzaleznosc-srodowiska-i-organizmow/D14ISqKu1
Do zeszytu pisemnie zad. 1 i 2 str. 120

Poprzednie:
Przeczytać w książce tematy: “Nieantagonistyczne zależności między gatunkami” str. 111, “Czym jest ekosystem?” str.116 oraz “Zależności pokarmowe.” str. 121 Do zeszytu (pisemnie) zadanie 2 i 4 str.120 oraz zad.2 str. 124

-Biologia kl. 8 Zeszyt ćwiczeń PDF http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/03/zeszyt-cwiczen-puls-zycia-klasa-8-zadania-na-marzec-kwiecien.pdf

kl. VII

25.06.2020
Temat: Budowa człowieka i jego zdrowie – powtórzenie wiadomości

W ramach powtórzenia polecam kilka gier na learning.Apps

Oczywiście możecie wybrać inne gry do powtórzenia wiadomości

Poniedziałek 22.06.2020
Temat: Budowa człowieka i jego zdrowie

W ramach powtórzenia polecam kilka gier na learning.Apps

15.06.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o rozmnażaniu człowieka

Przeczytaj podsumowanie str. 241
Rozwiąż test wiesz czy nie wiesz str. 242
Polecam inne zadania :

https://quizizz.com/join/quiz/5ebc364bbb1e4c001d216ebc/start?from=soloLinkShare&referrer=5e78825dccd80a001d92b6e5

https://quizizz.com/join/quiz/5ec15971f4ec3c001b411d24/start?from=soloLinkShare&referrer=5e78825dccd80a001d92b6e5

Poniedziałek 08.06.2020
Temat: Higiena i choroby układu rozrodczego

Przeczytaj w podręczniku tekst str.235-238
Odpowiedz ustnie na pytania 1-3 str. 240
W zeszycie wypisz choroby układu rozrodczego

czwartek 04.06.2020
Temat: Rozwój człowieka od narodzin do starości.

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 230-234 lub skorzystaj z

https://epodreczniki.pl/a/etapy-zycia-czlowieka/DCg726e7

W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na pytanie 1 str. 234
Na pytania 2-6 str. 234 odpowiedz ustnie

czwartek 28.05.2020
Temat: Rozwój zarodkowy i płodowy człowieka
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str. 224-229 lub polecam https://epodreczniki.pl/a/rozwoj- zarodkowy-i-plodowy-czlowieka/D1B8G14kZ 2. Ustnie odpowiedz na pytania 1-5 str.229 3. W zeszycie zapisz : – funkcje błon płodowych ( owodni, omoczni i kosmówki) – funkcje łożyska i pępowiny

poniedziałek 25.05.2020
Temat: Funkcjonowanie żeńskiego układu rozrodczego

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 221-223 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/funkcjonowanie-zenskiego-ukladu-rozrodczego/DhrkqYE2U

2.Odpowiedz ustnie na pytania pod tekstem str.223

Uzupełnij kartę pracy i odeślij do dnia 28.05.2020

KARTA PRACY: http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/05/Cykl-miesiączkowy.pdf

czwartek 21.05.2020
Temat: Żeński układ rozrodczy

Przeczytaj tekst w podręczniku str.218-220
Zapisz w zeszycie temat lekcji i notatkę:

W notatce uwzględnij: 1. Funkcje żeńskiego układu rozrodczego

Narządy płciowe – wewnętrzne i zewnętrzne

poniedziałek 18.05.2020
Temat: Męski układ rozrodczy

1.Przeczytaj tekst w podręczniku str. 215-217lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/zenski-i-meski-uklad-rozrodczy/Deoc0vvFy

Odpowiedz ustnie na pytania 1-4 str.217
Wykonaj ćwiczenie http://scholaris.pl/resources/run/id/47930

czwartek 14.05.2020
Temat: Co to są gamety i gonady?

W zeszycie zapisz temat lekcji i notatkę.
>NOTATKA: Gamety i gonady
Do zeszytu narysuj i podpisz elementy budowy:
plemnika (str. 216) i komórki jajowej ( str. 219)

poniedziałek 11.05.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o narządach zmysłów.

Przypomnij wiadomości o narządzie wzroku, słuchu, węchu, smaku i dotyku. Może Ci w tym pomóc podsumowanie na str. 211

Test na ocenę – wybierz grupę A lub B, samodzielnie rozwiąż test i odeślij na izawolek3639@gmail.com

TEST–narzady-zmyslow

Termin wykonania zadania do 12.05.2020

czwartek 07.05.2020
Temat: Zmysły powonienia, smaku i dotyku

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 208-210
Przeanalizuj schematy na stronie 208 i 209
Wpisz do zeszytu co jest narządem powonienia, narządem smaku i narządem dotyku.
Wpisz do zeszytu 5 podstawowych smaków rozróżnianych przez człowieka.

poniedziałek 04.05.2020
Temat: Higiena oka i ucha

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 203-207
W zeszycie zapisz temat lekcji i notatkę. W notatce uwzględnij:

– wady wzroku oraz sposób korygowania tych wad (np. krótkowzroczność – soczewki wklęsłe)
– choroby oczu

30.04.2020
Temat: Ucho- narząd słuchu i równowagi.

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 200-202 lub skorzystaj z: https://epodreczniki.pl/a/ucho—narzad-sluchu-i-rownowagi/D12hc0UM9
Odpowiedz ustnie na pytania do tekstu na str. 202
Wykonaj ćwiczenie 1 i 2 umieszczone w załączniku

Załącznik: Karta pracy

poniedziałek 27.04.2020
Temat: Budowa i działanie narządu wzroku

Przeczytaj tekst w podręczniku str.195-199 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/oko—narzad-wzroku/DByVW3EI0 ( bez punktu 5 – choroby i wady wzroku)
W zeszycie zapisz temat lekcji i narysuj schemat budowy oka ( to nie musi być artystyczny rysunek wystarczy schemat). Na schemacie powinny się znaleźć: rogówka, tęczówka, źrenica, soczewka, ciało szkliste, siatkówka, naczyniówka, twardówka, plamka, tarcza nerwu wzrokowego, ciało szkliste – rysunek str. 196
Zwróćcie uwagę na rolę plamki i tarczy nerwu wzrokowego.
W zeszycie zapiszcie co to jest: adaptacja oka i akomodacja oka.
Zdjęcia zeszytu z tą lekcją proszę przesłać na mail izawolek3639@gmail.com – na ocenę.

czwartek 23.04.2020
Temat: Uzależnienia

Przeczytaj w podręczniku tekst na str.253-256 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/uzaleznienia/D1raxyg07
W zeszycie wpisz temat lekcji i odpowiedz pisemnie na zadanie 1 str.256

poniedziałek 20.04.2020
Temat: Choroba – zaburzenie homeostazy

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 247-252 lub skorzystaj z: https://epodreczniki.pl/a/choroby-zakazne-i-pasozytnicze/D18LkaAxm

2.W epodręczniku proszę zwrócić szczególną uwagę na fragment o chorobach zakaźnych.

Wpisz do zeszytu temat lekcji i odpowiedz na zadanie 2. str.252
Korzystając z dowolnych źródeł wyjaśnij różnicę między epidemią i pandemią.

czwartek 16.04.2010
Temat: Równowaga wewnętrzna organizmu – homeostaza

Przeczytaj tekst w podręczniku na stronie 245-246
W zeszycie napisz co to jest homeostaza.

poniedziałek 06.04.2020
Temat: Powtórzenie i utrwalenie wiadomości o układzie nerwowym.
Jako powtórzenie proszę wypełnić test “Wiesz czy nie wiesz?” w książce str.191-192
Test w załączniku do odesłania na ocenę. Postarajcie się zrobić to samodzielnie!
Wszystko co potrzebujecie znajdziecie tutaj:
https://padlet.com/izawolek3639/1a173mrcs1fn

czwartek 02.04.2020
Temat: Higiena i choroby układu nerwowego
Książka str.185 lub https://epodreczniki.pl/a/radzimy-sobie-ze-stresem/DtWR0roTI
Zadanie 3 str. 189 pisemnie do zeszytu

poniedziałek 30.03.2020
Temat: Obwodowy układ nerwowy. Odruchy

Książka str. 181 Polecam: https://www.youtube.com/watch?v=xy_HG_EdxD4

Zadanie domowe 1-3 str. 92 i 4 str.93 (zeszyt ćwiczeń)
https://learningapps.org/watch?v=pcix6gnh220

–Biologia kl. 7 Zeszyt ćwiczeń PDF http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/03/zeszyt-cwiczen-puls-zycia-klasa-7-zadania-na-marzec-kwiecien.pdf

kl. VI

25.06.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o ptakach i ssakach

W ramach powtórzenia proponuję kilka gier

Oczywiście możecie wybrać inne gry do powtórzenia wiadomości

czwartek 04.06.2020
Temat: Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości o kręgowcach stałocieplnych

Powtórzcie wiadomości o ptakach i ssakach- Podsumowanie str. 143-144
W załączniku sprawdzian na ocenę. Termin do 05.06.2020

Powodzenia!

ZAŁĄCZNIK – SPRAWDZIAN- PTAKI I SSAKI

czwartek 28.05.2020
Temat: Znaczenie ssaków
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str. 140-142 2. W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na pytanie 3 str. 142 Za tydzień sprawdzian z ptaków i ssaków

czwartek 21.05.2020
Temat: Przegląd ssaków

Przeczytaj tekst w podręczniku str.136-139
W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na pytanie 2 str. 142

W wolnym czasie polecam film https://www.cda.pl/video/640848bb

czwartek 14.05.2020
Temat: Cechy ssaków

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 131-135 lub skorzystaj z: https://epodreczniki.pl/a/ssaki/D1CMJfuas.
Odpowiedz ustnie na pytania 1-3 str. 135
Uzupełnij kartę pracy i odeślij do dnia 18.05.2020
KARTA PRACY-CECHY SSAKÓW

07.05.2020
Temat: Przegląd ptaków

Przeczytaj tekst w podręczniku str.125-128
2. Odpowiedz ustnie na pytanie 1 str. 130
3. W załączniku jest kartkówka o ptakach- proszę rozwiązać i odesłać do dnia 08.05.2020 na mail: izawolek3639@gmail.com- kartkówka na ocenę

Karkówka Ptaki

30.04.2020
Temat: Rozmnażanie się i rozwój ptaków.

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 122-123
W zeszycie zapisz temat lekcji oraz wyjaśnienie co to są gniazdowniki i zagniazdowniki.
W zeszycie narysuj schemat jaja ptaka i podpisz elementy, z których się składa
Zrób zdjęcie strony w zeszycie z tą lekcją i odeślij do nauczyciela – zadanie na ocenę

Uwaga: Przypominam o sprawdzianie o kręgowcach zmiennocieplnych. Kto jeszcze nie odesłał, proszę to zrobić jak najszybciej.

23.04.2020
Temat: Kręgowce zmiennocieplne – powtórzenie i utrwalenie wiadomości.

Wszystko, co potrzebujecie do lekcji znajdziecie tutaj: https://padlet.com/izawolek3639/3pzzzkl6ao8i

Test proszę rozwiązać samodzielnie i przesłać na izawolek3639@gmail.com

czwartek 16.04.2010
Temat: Ptaki- kręgowce zdolne do lotu

Przeczytaj tekst w podręczniku str. 119-124
lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/ptaki/D1HPuhFcq

W zeszycie zapisz cechy budowy ptaków, które decydują o ich przystosowaniu do lotu ( zad. 2 str. 124)

Zadanie dodatkowe -w wolnym czasie oglądnij https://www.cda.pl/video/6409117c

czwartek 02.04.2020
Temat: Gady – przegląd i znaczenie.
Książka str. 107
Polecam krótki filmik https://www.youtube.com/watch?v=6ujBMXLaso0
Zwrócić szczególną uwagę na gatunki gadów występujące w Polsce – napisać do zeszytu nazwy węży, jaszczurek i żółwi występujących w Polsce.

czwartek 26.03.2020
Temat: Gady – kręgowce, które opanowały ląd

Przeczytać w książce str. 103 lub https://epodreczniki.pl/a/gady—mistrzowie-przetrwania-w-suchym-srodowisku/DZOMypAxr

Zadanie domowe-pisemnie zad. 1 str 106 (podręcznik)

Zachęcam do robienia zadań w zeszycie ćwiczeń jako dodatkowa forma sprawdzenia swoich wiadomości.

Zadanie dodatkowe podczas zajęć zdalnych. Lapbook to forma kreatywnego zaprezentowania informacji na dany temat. Przeważnie jest to teczka, ale może być większa kartka/brystol z możliwością składania, dodawania dodatkowych kieszonek, przyczepiania dodatkowych karteczek z informacjami, zdjęciami , rysunkami. Na podstawie wiadomości z podręcznika lub innych źródeł przygotuj Lapbook na wybrany przez siebie temat: Ryby, Płazy lub Gady. Bądź kreatywny i wymyślaj. W Lapbooku możesz zamieścić informacje, które znajdziesz również i w innych źródłach. Przygotowany Lapbook zabierz na pierwszą lekcję z biologii po powrocie do szkoły.

-Biologia kl. 6 Zeszyt ćwiczeń PDF http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/03/zeszyt-cwiczen-puls-zycia-klasa-6-zadania-na-marzec-kwiecien.pdf

kl. V

24.06.2020
Temat: Powtórzenie i utrwalenie wiadomości o roślinach
W ramach powtórzenia proponuję kilka gier
https://learningapps.org/view2380048
https://learningapps.org/view1174047
https://quizizz.com/join/quiz/5af216b602e4ee001f7edea3/start?from=soloLinkShare&referrer=5e78825dccd80a001d92b6e5
Oczywiście możecie również wybrać inne gry do powtórzenia wiadomości

10.06.2020
Temat: Przegląd roślin nagonasiennych i okrytonasiennych- lekcja terenowa
Bardzo proszę wybierzcie się na spacer po najbliższej okolicy ( to może być nawet podwórko czy przydomowy ogród) i spróbujcie rozpoznać jak najwięcej gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych.
W oznaczaniu gatunków skorzystajcie z różnych źródeł informacji np. podręcznik, atlas roślin, Internet.
Powodzenia i miłej zabawy.

3.06.2020
Temat: Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości o roślinach nasiennych
1. Powtórzcie wiadomości z rozdziału V- pomoże wam w tym Podsumowanie na str. 154-157
2. Rozwiążcie test, który jest na ocenę i odeślijcie do 04.06.2020
Powodzenia!

TEST- RÓŻNORODNOŚĆ ROŚLIN

27.05.2020
Temat: Znaczenie roślin okrytonasiennych
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str. 148-149
2. W zeszycie zapisz temat lekcji i pisemnie odpowiedz na pytanie
1 i 2 str. 153

20.05.2020
Temat: Rozprzestrzenianie się roślin okrytonasiennych
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str.143-147 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/owoce-i-nasiona/DaquSQem6
2. W zeszycie zapisz temat lekcji i odpowiedz ustnie na pytania 1-4 str. 147
3. Przeprowadź doświadczenie opisane na str. 146 Do doświadczenia napisz wniosek i zapisz w zeszycie.

13.05.2020
Temat : Cechy roślin okrytonasiennych
1.Przeczytaj tekst w podręczniku str.137-142 lub skorzystaj z
https://epodreczniki.pl/a/okrytonasienne/D1A2G129E
2. Odpowiedz ustnie na pytania 1-3 str. 142
3. Uzupełnij kartę pracy i odeślij do dnia 18.05.2020

KARTA PRACY-R. OKRYTONASIENNE

środa 06.05.2020
Temat: Jak zbudowane są rośliny nagonasienne?
1.Przeczytaj tekst w podręczniku na str. 129-133 lub skorzystaj z :
https://epodreczniki.pl/a/nagonasienne/D16NWszUV

Odpowiedz ustnie na pytanie 1 i 2 str. 136
Uzupełnij kartę pracy (można wydrukować i przypiąć do zeszytu lub przepisać)

KARTA PRACY- ROŚLINY NAGONASIENNE

środa 29.04.2020
Temat: Znaczenie paprotników w przyrodzie.
1. Przeczytaj tekst w podręczniku str. 124-128 – zwróć szczególną uwagę na znaczenie paprotników w przyrodzie i gospodarce człowieka ( str.125)
2. W zeszycie zapisz temat lekcji i wpisz nazwy gatunków paproci, skrzypów i widłaków opisane w książce. Na zielono podkreśl gatunki objęte ochroną, a na czerwono gatunki trujące.

środa 22.04.2020
Temat: Jak wyglądają paprocie, skrzypy i widłaki?

Przeczytaj tekst w podręczniku na str.121-123 lub skorzystaj z https://epodreczniki.pl/a/paprocie-skrzypy-i-widlaki/DzRxMlvyF
Zapisz temat lekcji
W zeszycie narysuj i podpisz elementy budowy paproci, skrzypu (oba pędy – wiosenny i letni) oraz widłaka ( str. 122-123) – zadanie na ocenę
Zrób zdjęcie strony zeszytu z tą lekcją i prześlij na maila izawolek3639@gmail.com

15.04.2020
Temat: Rola mchów w przyrodzie
1. Przeczytaj tekst w podręczniku na stronie 118-119
2. W zeszycie zapisz odpowiedź na pytanie 3 str.120

środa 08.04.2020
Temat: Mchy – budowa i środowisko życia
Książka str. 115-117 lub https://epodreczniki.pl/a/mchy/DXlTL9ogP
Do zeszytu proszę narysować mech i podpisać elementy budowy mchu (str. 116)
Przypominam tym, którzy nie odesłali rozwiązanego testu z poprzedniej lekcji, że ostateczny termin odsyłania zadania upływa 08.04.2020

środa 01.04 2020
Temat: Temat: Powtórzenie wiadomości o tkankach i organach roślinnych.
Jako powtórzenie proszę przeczytać podsumowanie str.110 i zrobić zadania w zeszycie ćwiczeń – Sprawdź, czy potrafisz str. 77

Test w załączniku do odesłania na ocenę. Postarajcie się zrobić to samodzielnie!

Wszystko, co potrzebne znajdziecie tutaj:
https://padlet.com/izawolek3639/6fdxhoo7nlar

czwartek 26.03.2020
Temat: Liść – wytwórnia pokarmu.

Książka str. 106 -przeczytać lub https://epodreczniki.pl/a/lisc/D10Bcl5mN

Zadanie domowe – pisemnie zad.3 str.109 (podręcznik)

Zachęcam do robienia zadań w zeszycie ćwiczeń jako dodatkowa forma sprawdzenia swoich wiadomości.

Zadanie dodatkowe podczas zajęć zdalnych. Lapbook to forma kreatywnego zaprezentowania informacji na dany temat. Przeważnie jest to teczka, ale może być większa kartka/brystol z możliwością składania, dodawania dodatkowych kieszonek, przyczepiania dodatkowych karteczek z informacjami, zdjęciami , rysunkami . Przeczytaj tematy lekcji z podręcznika z działu: Tkanki i organy roślinne . Na podstawie wiadomości przygotuj Lapbook. Bądź kreatywny i wymyślaj. W Lapbooku możesz zamieścić informacje, które znajdziesz również i w innych źródłach. Przygotowany Lapbook zabierz na pierwszą lekcję z biologii po powrocie do szkoły.

-Biologia kl. 5 Zeszyt ćwiczeń PDF http://www.szkolalg.pl/wp-content/uploads/2020/03/zeszyt-cwiczen-puls-zycia-klasa-5-zadania-na-marzec-kwiecien.pdf